تاریخچه ساعت در ایران
با توجه به شواهد موجود ایرانیان باستان از فناوری ها ابزار های پیشرفته ای در زمینه های مختلف بهره مند بودند.
جالب است بدانید که نخستین باتری جهان در حدود دو هزار سال پیش توسط ایرانیان اختراع شده است.
پیل بغداد یا پیل اشکانی نام این باتری است.
با بررسی این اثر باستانی می توان به علم بالای ایرانیان در دوره باستان پی برد.
همچنین می توان به قنات ها، معماری شهر ها و کاخ ها، فناوری های جنگی و… اشاره کرد .
در مورد ساعت هم همین قضیه صادق است.
ساعت در ایران تاریخچه ای طولانی دارد و شاید برای شما هم جالب باشد که این تاریخ به دوران پارینه سنگی نیز می رسد.
برای نخستین مرتبه اندیشه در مورد زمان و ساعت به دوره پارینه سنگی برمیگردد.
حضور خورشید در آسمان و تکرار شب و روز اندیشه ساخت اولین ابزار برای سنجش زمان را در انسان ایجاد کرد و به این ترتیب ساعت های آفتابی به عنوان نخستین ساعت های ساخته شده و با درک بهتر انسان از کارایی کره آسمانی پیشرفت بیشتری کرد.
در ادامه این مقاله الکسا قصد داریم تا شما را با تاریخچه ساعت در ایران بیشتر آشنا کنیم.
تاریخچه ساعت در ایران
ایرانیان از همان زمانهای قدیم با واحد های زمانی آشنایی داشته و شبانه روز را به واحد های زمانی تقسیم کرده اند.
«پاس» یکی از واحدهای اصلی زمان سنجی شبانه روزی بوده است.
با توجه به بعضی اشعار فردوسی که در آن این واژه به کار گرفته شده است نشان میدهد که احتمالا هر پاس شبانه روز با
یک ساعت امروزی برایری داشته است.
تعداد و گونه های ساعت ساخته شده و متداول در ایران (که بعضی از آن ها به طور اختصاصی نو آوری ایرانیان بودن
است) بسیار پرشمار و فراوان هستند.
ساعت های خورشیدی، ساعت های شنی و آتشی، ساعت های آبی و مکانیکی، بسیاری از بناهای باستانی و به
ویژه برج های یادمانی و… همه و همه نشان دهنده این موضوع هستند که ایرانیان با ساز و کار ساعت آشنایی
داشته اند.
یکی از اولین دستگاه های زمان سنج «پنگان» نام داشت که در آبیاری از آن برای تقسیم زمان استفاده می شده است.
کعبه زرتشت
در مجموعه آثار تخت جمشید نیز در شیوه ساخت ساختمان بعضی کاخ های هخامنشی نکاتی نکاتی مربوط به ساعت
و زمان رعایت شده است.
در دوره ساسانیان نیز در مورد تاریخچه ساعت در کتاب تاریخ علم در ایران چنین نوشته شده است : “در عصر
ساسانیان در برخی از کاخ ها دستگاه هایی کار گذاشته شده بود که حرکات ستارگان و خورشید را بازسازی کرده و
سپری شدن زمان را نشان میداده است.”
همچنین در زمینهٔ ساخت ساعت های مکانیکی نیز ایرانیان ید طولایی داشته و دستاورد های درخشانی نیز دارند.
این ساعت ها، برای سال های طولانی ای در استان فارس ساخته میشد و سپس فناوری ساخت آن نیز از آنجا ابتدا به
بیزانس و سپس به اروپا منتقل شد.
الگو برداری غربیان از سنت های ساخت ابزارهای زمان سنجی ایرانیان سابقه ای طولانی دارد.
به گفته هرودت گروهی از دانشمندان یونان، سنت تقسیم دوازده گانه شب و روز و نحوه ساخت ابزار های زمانسنجی
همچون تقویم های آفتابی و شاخص های خورشیدی را از ایرانیان یاد گرفته و به یونان بردند.
«اسطرلاب» نیز یکی دیگر از ابزارهای علمی اندازه گیری بوده است که علاوه بر کارکرد های فرآوان آن، برای اندازه گیری
زمان نیز از آن استفاده میشده است.
