ساعت خلبانی چه ساعتی است ؟ امکانات جذاب ساعت های خلبانی چیست ؟
ساعت های خلبانی فارغ از سوئیسی، ژاپنی یا آمریکایی بودن همیشه حس خاص و ارزشمندی به صاحب آن منتقل میکنند. اما این سوال پیش میآید که ساعت خلبانی چیست و چه امکاناتی دارد و نسبت به ساعت های دیگر چه تفاوت هایی دارد. قصد داریم در این مطلب با ساعت خلبانی و انواع آن آشنا بیشتر شویم.
نگاهی کوتاه به تاریخچه ساعت های خلبانی
از گپ دوستانه تا ساخت ساعتی جاودانه
اگر به دنبال سرآغاز تولید ساعت های خلبانی باشیم و تاریخچه آن ها را مورد بررسی قرار دهیم، به اوایل قرن بیستم میرسیم که ساعت ساز فرانسوی به نام لوئیس کارتیه برای دیدار دوست خود به نام آلبرتو سانتوس دومونت که خلبانی برزیلی بود، رفت تا دیداری دوستانه داشته باشند.
در این بین آلبرتو شروع به شکایت کردن از ساعت جیبی خودش کرد که در زمان پرواز، بیرون آوردن آن از جیب و نگاه کردن به آن بسیار دشوار و خطرناک میباشد. همین شکایت، آقای کارتیه را به فکر وادار کرد تا ساعتی بسازد که خلبانان نیازی نداشته باشند آن را از جیب خود بیرون بیاورند. او راه حلی غیر از بستن ساعت به مچ دست پیدا نکرد و همین شد سرآغاز تولید ساعتهای خلبانی و امروزه مدل های ساعت کارتیر سانتوس یکی از نام آشنا ترین ساعت ها در بین ساعت های جهان است.
و اما آلمانی ها در جنگ جهانی دوم …
پس از آن در جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان قصد داشت تا ساعتی اختصاصی و کاربردی برای خلبان های بمب انداز های خودش تولید کند، تا دقت و نظم آلمانی را در عملیات بمب انداز هایشان رعایت کنند، به همین علت ژنرال های آلمانی، با ساعت سازانی به نام های A. Lange و Söhne مذاکره کردند تا ساعتی به نام B-Uhr را با صفحهای بزرگ ۵۸ میلی متری و موتور دقیق سوئیسی تولید کنند که بند چرمی همراه با زیرپوش ساعت که آن هم جنس چرمی داشت بسازند.
همین موضوع ساخت و تولید ساعت های خلبانی را در تمامی جهان رواج داد. چرا که به دنبال ارتش آلمان، ارتش های دیگر کشور های حاضر در جنگ به همین فکر افتادند و یکی بعد از دیگری به سمت تولید ساعت های خلبانی کشیده شدند.
علت استفاده از چرم دو لایه برای ساعت خلبانی
برخی ساعت های خلبانی از بند چرمی دو لایه جهت بستن ساعت بر روی مچ استفاده میکنند. شاید از خودتان بپرسید که چرا از چرم دولایه در تولید ساعت های خلبانی استفاده میشود ؟ خوب اگر بخواهیم علت آن را توضیح بدهیم، ماجرا از آنجا شروع میشود که آتش گرفتن کابین هواپیما در زمان درگیری های هوایی، موجب داغ شدن بیش از اندازه بدنه فلزی ساعت و در نتیجه آن، سوختن دست خلبان و ناتوان شدن او در کنترل کردن هواپیمای در حال سقوط میشد. به این علت خلبانان تصمیم گرفتند که در زیر ساعت از پوشش دو لایه چرم استفاده کنند تا دستانشان زمان آتش سوزی دچار سوختگی نشود و همین شد سرآغاز استفاده از بند چرمی دو لایه در ساخت ساعت های خلبانی.
ویژگی ها و امکانات بارز ساعت های خلبانی
پس از این که تاریخچه ای مختصر از به وجود آمدن ساعت های خلبانی را مورد بررسی قرار دادیم، حالا وقت آن رسیده که ویژگی ها و امکانات این ساعت های جذاب را توضیح دهیم.
۱-عقربه ها و علامت های خوانا و بزرگ
احتمالا ویژگی آشنا و شناخته شده ساعت های خلبانی، عقربه ها و علامت های بزرگی است که به راحتی صفحه مدرج آن ها را میتوان خواند.
در مقایسه با ساعت های غواصی، ساعت های خلبانی به طور معمول به جای اینکه تنها دارای علامت های شاخص باشند، برای تمام عدد ها علامت دارند تا بتوان ساعت را راحت تر خواند. (با این حال این یک قانون اجباری برای تمام ساعت های خلبانی نمیباشد).
همچنین این نوع ساعت ها از ساعت های معمولی بزرگ تر هستند و پیچ تنظیم بزرگتری نیز دارند تا کار کردن با ساعت همراه با دستکش راحت تر صورت بگیرد.
۲-ساعت های B-Uhr
B-Uhr مخفف Beobachtungsuhr است که در زبان آلمانی به معنای ساعت دیده بان میباشد. بعضی ها این مدل ساعت را با نام فلیگر میشناسند. این ساعت ها همان هایی هستند که برای خلبانان بمب افکن آلمانی در زمان جنگ جهانی دوم طراحی شد.
دو نوع ساعت B-Uhr وجود دارد. مدل اول، یک ساعت مچی معمولی تر. و مدل دوم که معروف تر میباشد، جای علامت های ساعت و دقیقه آن عوض شده است. میتوان گفت که ساعت های B-Uhr، ساعت هایی بودند که شکل امروزه ساعت های خلبانی را مشخص کردند. بسیاری از ساعت سازها تلاش میکنند تا از طرح آن الگو برداری کنند. از صفحه مدرج ساده و خوانای آن میفهمیم که چرا مورد علاقه طرفدارانش شده است.
۳-قاب ضد مغناطیس
ویژگی مهم دیگر ساعت های خلبانی قاب ضد مغناطیس آن ها است. کابین خلبان در هواپیما پر از وسایلی میباشد که از خودشان الکترو مغناطیس قوی ساطع میکنند. در نتیجه مهم است که ساعت های خلبانی یک قاب ضد مغناطیس با کیفیت داشته باشند تا این اطمینان را بدهند که ساعت، دقیق به کار خودش ادامه میدهد.
۴- صحت و دقت زمان بندی
ساعت های خلبانی به زمان بندی، دقیق تر از حد معمول نیاز دارند. قبل از اختراع ساعت های کوارتز، کورنومتر ها به علت دقت بالا نسبت به ساعت های اتوماتیک معمولی، انتخاب مناسبی برای ساعت های خلبانی بودند.
۵-ضد ضربه و ضد ارتعاش
هواپیما هنگامی که میخواهد از زمین بلند شود، تحت فشار نیروی جوی زیادی قرار میگیرد، به همین علت مهم است که ساعتی ضد ضربه ساخته شود.
بیشتر بخوانید:
چرا ساعتها روی ۱۰:۱۰ دقیقه تنظیم میشوند؟
۶-ساعت لونژین لیندبرگ زاویهای
ساعت لونژین لیندبرگ زاویهای، ظاهر جذابی دارند، اما آن لبه های شیب دار چرخان مانند چیز هایی که تا به امروز دیدهایم نیست.
این ساعت توسط چارلز لیندبرگ به عنوان وسیلهای برای مسیر یابی هوانوردان طراحی و ساخته شد. لیندبرگ اولین کسی بود که در طول اقیانوس اطلس از نیویورک تا پاریس را بدون توقف پرواز کرد. او از سیستم مسیر یابی که توسط فیلیپ ون هورن وییمز، دریابان نیروی دریایی آمریکا، اختراع شده بود بهره گرفت که به دنبال راحت تر کردن دید آسمانی خلبان ها بود.
همانطور که احتمالا میدانید، دید آسمانی به معنای تشخیص موقعیت ستارهها، خورشید و … میباشد و استفاده از آن ها، برای پیدا کردن موقعیت خودتان بر روی زمین است.
از این تکنیک، قرن ها در دریا نوردی استفاده شده است که به خیلی قبل تر از اختراع شدن GPS برمیگردد اما خلبان نمیتواند روش سنتی استفاده از سکستانت را به کار بگیرد، چون به هر دو دست خودش نیاز دارد که در این شرایط میتواند بسیار خطرناک باشد. به همین علت ساعت زاویه دار به دنبال این است که این کار را با قرار دادن اطلاعات لازم بر روی ساعت آسان تر کند و بتوان آن را با یک دست هم انجام داد.
۷-گاه سنج
گاه سنج یا کرونومتر یکی از مشکلاتی است که به طور معمول در ساعت های خلبانی پیدا میشود. کاربرد کرونومتر این است که برای دنبال کردن زمان اتفاق های مختلف در زمان پرواز از آن استفاده شود. همانطور که غواص ها برای اینکه زمان غواصیشان را داشته باشند از لبه شیب دار چرخان یک طرفه استفاده میکنند، خلبان ها نیز از کرونومتر برای این کار بهره میگیرند.
برخی ساعت های هوانوردی نیز در بالای لبه شیب دار ساعت، یک مقیاس ارتفاع سنج دارند که به وسیله آن میتوان همزمان با استفاده از کرونومتر، از ارتفاع سنج برای محاسبه فوری سرعت هواپیما استفاده کرد.
۸-خط کش محاسباتی
مانند ساعت زاویهای لیندبرگ، غالبا از خط کش محاسباتی نیز در بالای لبه شیب دار ساعت های خلبانی استفاده میشود. هدف آن محاسبه راحت مسائل مختلف ریاضیات میباشد (ضرب، تقسیم، جذر و …). برخی از آن ها حتی تبدیل واحد مانند کیلومتر، پوند، مایل و کیلوگرم هم دارند.
این وسیله دارای قابلیت های مختلفی است که زندگی ما را راحت تر میکند. تنها ایرادی که به آن وارد میباشد این است که احتمال دارد شیب منحنی یادگیری آن زیاد باشد. جدای از این مسئله، این قابلیت میتواند ظاهر بسیار جذابی به هر ساعتی ببخشد.
۹-ساعت GMT
و در آخر کارکرد ساعت های GMT. عملکرد GMT این است که یک منطقه زمانی دیگر را بر روی ساعت نشان میدهد. این زمان ها به وقت لندن هستند که منطقه زمانی UTC+0 میباشد. در صنعت هوانوردی از آنجا که پرواز های زیادی از منطقه زمانی های مختلف وجود دارد، از این ویژگی به عنوان اساس ارتباط هایشان استفاده میکنند که با هدف جلوگیری از اشتباه گرفتن این پرواز ها با یکدیگر است.
به طور معمول عقربه GMT نسبت به عقربه های دیگر متفاوت است و به جای اینکه مانند دیگر عقربه ها هر ۱۲ ساعت یک دور کامل بچرخد، هر ۲۴ ساعت این اتفاق رخ خواهد داد. به غیر از ساعت جهانی هم میتواند بر روی ساعت منطقه زمانی های دیگری تنظیم شود که ممکن است برای کسانی که خلبان نیستند و معمولا در سفر هستند مفید بوده تا بتوانند از زمان به وقت خانه و کشور خودشان اطلاع داشته باشند.