اگر شما هم جزء افرادی هستید که به عملکرد دقیق انواع ساعت مچی علاقهمند می‌باشند، احتمالا تا به حال با سنگهای رنگارنگی که در سیستم موتور ساعت استفاده می‌شوند مواجه شده‌اید. امکان دارد این سپال را از خودتان بپرسید که این سنگهای رنگی دقیقا چه هستند و چرا باید در سیستم موتور ساعت از آنها استفاده کرد؟ ساعتهایی با تکنولوژی پشت باز به افراد این امکان را می‌دهد تا از نزدیک با طریقه کارکرد بخش‌‌هایی از موتور ساعت به خوبی آشنا شوند و جزئیات آن را مشاهده کنند. در این مطلب به این سوال که چرا از سنگ ها و جواهرات قيمتی در داخل موتور ساعت استفاده می شود؟ پاسخ خواهیم داد.
تاریخچه به کارگیری سنگهای قیمتی در انواع موتور ساعت
در پاسخ به این سوال که چرا از سنگ ها و جواهرات قيمتی در داخل موتور ساعت استفاده می شود؟ باید به سراغ تاریخ برویم. اولین استفاده از سنگهای قیمتی به اوایل قرن ۱۸ میلادی برمی‌گردد. در این سال ها بود که پیتر و جیکوب دبافره، ایده استفاده کردن از این نوع سنگها در سیستم موتور ساعت را معرفی کرده و توانستند برای این اختراع جدید، حق ثبت اختراع را هم دریافت کنند. سنگهای قیمتی معمولا در فاصله بین چرخ دنده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. ولی در مدلهای جدیدتر انواع ساعت کوارتز، از این سنگها در مدار الکتریکی آنها استفاده می‌شود.
سه سنگ اصلی که در موتور ساعت به کار گرفته شد، الماس، یاقوت سرخ و یاقوت کبود بود. الماس قیمت بیشتری به نسبت بقیه این سنگها دارد. در سال ۱۹۰۲ انواع مصنوعی یاقوت کبود تولید و روانه بازار شد. آگوست ورنوی با اختراع این سنگ مصنوعی، هزینه‌های تولید انواع موتور ساعت را به شکل چشم‌گیری کاهش داد. به‌طوری که امروزه اکثر یاقوتهای مورد استفاده در ساعتها از نوع مصنوعی آن می‌باشند. استفاده کردن از یاقوت مصنوعی علاوه بر کارکرد های بسیار، قیمت ساعت را تا حد زیادی کاهش خواهد داد
چرا از سنگ ها و جواهرات قيمتی در داخل موتور ساعت استفاده می شود؟
ساعتها برای آنکه کار خود را به‌درستی انجام دهند اجزای ریز و درشت متفاوتی را درون خود به‌کار می‌گیرند. چرخ دنده‌ها یک نمونه از این اجزا هستند که حضورشان برای حرکت عقربه‌ها کاملا ضروری است. علاوه بر آن فنر باریکی در نزدیکی این عقربه‌ها وجود دارد که با تنظیم آن است که ساعت شروع به حرکت می‌کند و کوک می‌شود.
یک ساعت مچی از تعداد زیادی چرخ دنده در سیستم موتوری خود بهره می‌گیرد. با کوک‌کردن ساعت، مقداری انرژی در فنر آن ذخیره شده که این انرژی برای چرخاندن قطعه‌های مختلف موتور ساعت مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در کنار چرخ‌‌دنده اصلی ساعت که به فنر کوک متصل می‌باشد، سه چرخ مجزای دیگر، مسئولیت حرکت عقربه‌‌های ثانیه، دقیقه و ساعت را بر عهده دارند.
زمانی که چرخ دنده‌ها در حال حرکت هستند؛ به دلیل برخورد با یکدیگر دچار اصطکاک می‌شوند و به مرور زمان باعث فرسودگی چرخ‌ها می‌شود تا جایی که دیگر نمی‌تواند به‌درستی کار کند و زمان را نشان دهد. به همین دلیل برای ممانعت از این اتفاق، سازندگان ساعت‌های مچی به فکر استفاده از قطعات کوچک، محکم و صافی افتادند که مابین این چرخ دنده‌ها قرار گیرند و از اصطکاک آنها جلوگیری کنند.
این قطعات کوچک از انواع سنگهای سخت و البته قیمتی و نمونه‌های جواهرات هستند. یاقوت و الماس دو نمونه سنگ پرکاربرد در این صنعت هستند که معمولا یاقوت به علت ارزانتر بودن بیشتر از الماس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به طور کلی سنگهای قیمتی از فرسوده شدن زود هنگام قطعات مکانیکی انواع موتور ساعت جلوگیری خواهند کرد و طول عمر این قطعات را افزایش می‌دهند. در بین این سنگها از فرسایش ناشی از تماس چرخ دنده‌ها پیشگیری کرده و باعث افزایش طول عمر مفید آنها می‌شوند.
ولی تعداد مورد استفاده از این سنگها به عملکرد فنی ساعت وابسته است. به طور مثال انواع ساعت مکانیکی و کوکی به طور متوسط بین ۱۵ تا ۲۰ سنگ قیمتی دارند. در بعضی از مدلهای ساعت مکانیکی، چند عدد سنگ به این تعداد اضافه خواهد شد تا در نتیجه آن موتور ساعت عملکرد بهتری از خود نشان بدهد.
چرا از سنگ ها و جواهرات قيمتی در داخل موتور ساعت استفاده می شود؟
جواهرات در موتور ساعت کوارتز
موتور ساعت کوارتز از جمله موتور های مکانیکی به حساب نمی‌‌آید و توسط یک باتری انرژی مورد نیاز ساعت را تامین خواهد کرد. اما سنگ های قیمتی همچنان در این نوع موتور هم کاربردی اساسی دارند و جزء ملزومات اصلی محسوب می‌شوند. در انواع ساعت کوارتز تعداد چرخ دنده ها به مقدار زیادی کاهش پیدا می‌کند. اما برای حفظ ماندگاری و عمر همین تعداد هم لازم است از سنگهای سخت و البته همچنان گران‌بها، در تولید آنها استفاده کرد. این سنگها مانع از خرابی دنده ها به دلیل ساییدگی و فرسایش شده و بیشتر نیروی اصطکاک بین دنده‌ها را به خود جذب خواهند کرد.
موتور ساعت کوارتز دارای مدار های الکتریکی بلور کوارتز می‌باشد. در این موتور نکته قابل ذکر این است که ساعتهایی با تعداد جواهرات بالا همواره عملکرد بهتری ندارند و در خیلی از موارد تعداد بالا تر این سنگ ها مستقیما باعث افزایش قیمت عجیب و غریب و سرسام آور ساعت خواهد شد. موتورها به طور معمول به تعداد کمتری سنگ نیاز دارند و معمولا در تولید آن ها بین ۵ تا ۱۰ سنگ قیمتی استفاده می‌شود.
انواع این ساعتها معمولا قیمت پایین‌تری نسبت به نوع مکانیکی دارند. همین موضوع باعث می‌شود تا استفاده از الماس در این نوع ساعت ها به شدت محدود شود. انواع یاقوت مصنوعی کبود و سرخ، جایگزین خوبی برای الماس در این ساعتها می‌باشند. چرا که قیمت بسیار کمتری داشته و در نتیجه امکان تهیه آن ها برای عموم مردم راحت‌تر خواهد بود.
چرا از سنگ ها و جواهرات قيمتی در داخل موتور ساعت استفاده می شود؟
سایر فواید استفاده از سنگهای قیمتی:
اینکه چرا از سنگ ها و جواهرات قيمتی در داخل موتور ساعت استفاده می شود؟ تنها محدود به رفع اصطکاک و حل مشکل مکانیکی ساعتها نیست ما در ادامه مورادی را برایتان ذکر می‌کنیم:
- حفظ ظاهر و زیبایی:
سنگهای قیمتی می‌توانند به ظاهر ساعت زیبایی و جذابیت بیشتری بدهند. انتخاب سنگ‌هایی با رنگ‌ها و الگوهای متفاوت، ظاهر ساعت را تزیین می‌کند و چشم‌نواز خواهد کرد.
- حفظ ارزش و لوکس بودن کالا:
بسیاری از ساعت‌های مچی از سنگهای قیمتی مانند الماس، زمرد و یاقوت برای افزایش قیمت نهایی آنها استفاده می‌کنند. این سنگها برای به نمایش گذاشتن تعهد به کیفیت و ارزش بالا کمک زیادی می‌کنند.
- ایجاد تزئینات:
سنگهای قیمتی در موتور ساعت می‌توانند به عنوان تزئینات مورد استفاده قرار گیرند. آنها می‌توانند در شیار‌ها، شاسی، مهره‌ها و سایر بخش‌های موتور قرار بگیرند تا ساعت را زیباتر کنند.
- القای یک معنای ویژه:
برخی از ساعتها از سنگهای قیمتی با نماد خاصی استفاده می‌کنند. مثلاً الماس ممکن است به عنوان نمادی از عشق و تعهد در انگشترها یا ساعت‌های نامزدی استفاده شود.
- داشتن عملکرد و کاربرد مضاعف:
برخی از سنگهای قیمتی ممکن است برای نمایش تاریخ یا دیگر عملکردهای ساعت مفید باشند. برای مثال، سنگهای متحرک در صفحه نمایش می‌توانند به نمایش تاریخ و زمان کمک کنند.
جمع‌بندی
تا اینجا با دلایل مختلف استفاده از انواع سنگ و جواهرات قیمتی در ساعت های مکانیکی و کوارتز آشنا شدید. ساعت‌های مختلف، بسته به نوع آنها و به‌کارگیری از تعداد خاصی از سنگهای قیمتی ارزش‌گذاری خواهند شد. مشخص است که هر چه تعداد این سنگها در موتور ساعت افزایش پیدا کند، قیمت تمام شده آن ساعت هم بالاتر خواهد رفت. ولی وجود تعداد سنگهای بیشتر استفاده شده در ساعت برای عموم مردم نمی‌تواند خبر خوبی باشد چرا که این نمونه ساعتها را تبدیل به کالاهای لوکس می کند. اگر علاقهمند به خواندن در مورد اینکه ساعت لوکس چیست؟ و معیارهای یک ساعت لاکچری چیست حتما این مقاله را مطالعه کنید.
چرا که باید مبلغ بسیار بیشتری برای خرید پرداخت کنند. برای رفع این مشکل ساعتهایی با قیمت مناسب‌‌تر، استفاده از این سنگها را به انواع مصنوعی آنها محدود کرده‌اند. انواع یاقوت مصنوعی به مراتب قیمت کمتری نسبت به الماس و یا یاقوتهای طبیعی دارد و عملکرد کلی آنها هم مورد قبول ساعت سازان حرفه‌ای می‌باشد.
نکته قابل ذکر این است که ساعتهایی با تعداد جواهرات بالا همواره عملکرد بهتری ندارند و در خیلی از موارد تعداد بالاتر این سنگ ها مستقیما باعث افزایش قیمت عجیب و غریب و سرسام آور ساعت خواهد شد.
